drzeworyt (odbitka XXw.), papier 40 x 30 cm w świetle passe – partout, sygn. na płycie, śr.d.: monogram wiązany „AD”
„Apokalipsa: Św. Jan przed Bogiem i Starszyzną” to jeden z najbardziej znanych drzeworytów Albrechta Dürera, pochodzący z serii ilustracji zatytułowanej „Apokalipsa” (wydanej po raz pierwszy w 1498 roku). Dürer, niemiecki artysta renesansu, zinterpretował w tej serii fragmenty z Apokalipsy św. Jana (znanej również jako Objawienie św. Jana), przedstawiając je w dramatycznej i bogato zdobionej formie.
Drzeworyt „Św. Jan przed Bogiem i Starszyzną” opiera się na opisie wizji zawartej w 4. i 5. rozdziale Apokalipsy, gdzie św. Jan widzi tron Boga otoczony przez 24 starszych oraz cztery tajemnicze istoty. Centralną postacią jest Bóg, siedzący na tronie, otoczony przez starszych w białych szatach, którzy oddają Mu pokłon.
Pośrodku, z profilu, można zobaczyć św. Jana w geście modlitwy, patrzącego na Boga. Jest on świadkiem tej wizji, co jest kluczowym tematem serii. W górnej części kompozycji drzeworytu Bóg siedzi na tronie, a Jego majestat podkreślają szczegóły płaszcza oraz korony. Starsi otaczają tron Boga, trzymając złote korony. Symbolizują oni sprawiedliwość i mądrość oraz oddają Bogu chwałę. W górnych częściach kompozycji widać aniołów unoszących się wokół tronu, co wzmacnia metafizyczny wymiar sceny.Drzeworyty Dürera wyróżniają się niezwykłą precyzją i misternym detalem, co jest widoczne również w tej pracy. Zastosowanie perspektywy, światłocienia i ornamentyki sprawia, że scena zyskuje na dynamice i dramaturgii.Drzeworyt nie tylko wiernie ilustruje biblijne fragmenty, ale również wyraża eschatologiczne lęki i nadzieje ludzi epoki renesansu. Seria „Apokalipsa” była odpowiedzią na niepokoje związane z końcem XV wieku, gdy wielu ludzi obawiało się nadchodzącego końca świata, co miało swoje odzwierciedlenie w sztuce i literaturze tamtego okresu.Dzieło Dürera to nie tylko ilustracja religijna, ale także świadectwo jego mistrzowskich umiejętności w technice drzeworytu, precyzyjnej obserwacji i głębokiego zrozumienia symboliki biblijnej.
